کاربردهای مهندسی معکوس در مدارهای الکترونیکی چیست؟ از مهندسی معکوس در بردهای الکترونیکی چه می‌دانید؟ با پیشرفت تکنولوژی بسیاری از شرکت‌ها و زیر مجموعه‌های آنها در تلاش هستند که به وسیله تولید کردن محصولات به روزتر و جدیدتر بیشتر جلب رضایت مصرف کنندگان و مشتریان را جلب کنند و از این راه به سودهای بیشتری نیز برسند. در چنین وضعیتی است که یک حالت رقابتی بین بازارهای داخلی و خارجی به وجود می‌آید و این بازارها همواره تلاش می‌کنند تا محصولات مختلف خودشان را در کل دنیا عرضه کنند. اگر نگاهی به محیط پیرامون خود بیندازیم متوجه خواهیم شد که بسیاری از امکانات رفاهی و وسایل مصرفی مختلف به صورت الکترونیک و برقی هستند، در همین جاست که نقش مهندسی معکوس در بردهای الکترونیکی مشخص می‌شود. اینکه مهندسی معکوس بردهای الکترونیکی چیست و دارای چه کاربردها و ویژگی‌هایی است جای بحث دارد. در این مقاله مهندسی معکوس و کاربرد آن را بررسی می کنیم.
مهندسی معکوس چیست؟
قطعاً شما هم بارها نام مهندسی معکوس در بردهای PCB را شنیده باشید، شاید به طور کامل با مفهوم آن آشنایی داشته باشید، شاید هم برایتان یک واژه غریب باشد. معمولا از مهندسی معکوس هنگامی استفاده می‌شود که دانش فنی و علم طراحی و ساخت برای یک محصول خاص وجود ندارد، اما محصول مورد نظر موجود است، به این ترتیب با شیوه مهندسی معکوس می‌توانیم به ساخت محصول مورد نظر و تکنولوژی و دانش به کار رفته در روند ساخت آن ها دسترسی داشته باشیم. در شرایط زیر معمولاً از مهندسی معکوس در بردهای الکترونیکی استفاده می‌شود:
- معیوب و یا قدیمی بودن بردها
- عدم تولید مجدد بردها از طرف شرکت و کارخانه سازنده
- در دسترس نبودن طرح اولیه و طراح به دلایل مختلفی از جمله تحریمات
کاربردهای مهندسی معکوس بردهای الکترونیکی
گفتیم که مهندسی معکوس دارای کاربردهای وسیع و گسترده‌ای می‌باشد که یکی از حوزه‌های آن در زمینه الکترونیک، برق و یا دنیای دیجیتال است. بیشتر ابزارها و دستگاه‌هایی که معمولاً در پیرامون ما وجود دارد و از آنها جهت تسهیل در انجام امور رفاهی، آسایش و غیره استفاده می‌کنیم با استفاده از همین بردهای الکترونیکی قابل کنترل هستند، بنابراین ارائه دادن طرح‌های جدید و نوین در دنیای وسایل الکترونیک قطعاً می‌تواند برای انسان‌ها آسودگی بیشتری را در زمینه کاری، اجتماعی و حتی زندگی شخصی رقم بزند. کشورهای در حال توسعه استقبال خوب و بی‌نظیری از مهندسی معکوس بردهای الکترونیکی داشته اند، چون موجب استقلال در روند تولید و دستیابی به خودکفایی خواهد شد، البته توانایی در طراحی برد الکترونیکی محصولات جدید گاهی ممکن است با استانداردهای جهانی مطابقت نداشته باشد، به این ترتیب رقابت کردن با محصولات موجود به چشم می‌خورد یا گاهی اوقات حتی موانع دیگری مانند تحریم‌ها بر سر راه مهندسی معکوس قرار دارد.
تصور کنید که در مقابل شما یک برد الکترونیکی قرار گرفته باشد و قصد شما این است که بتوانید بردی مشابه با آن را بسازید. واضح است که برای چنین کاری حتماً باید یک نقشه و طرح اولیه درست و دقیق از برد الکترونیکی را داشته باشید تا بتوانید به چنین کاری دست پیدا کنید، اما واقعیت این است که برای شما چنین امکاناتی هرگز وجود ندارند و تنها چیزی که به آن دسترسی دارید برد الکترونیکی است که پیش رویتان قرار دارد. در همین جا می‌باشد که مهندسی معکوس مفهوم خودش را پیدا می‌کند، چون این مهندسی کمک می‌کند تا شما بتوانید با یک طرح اولیه که در یک برد وجود دارد آشنا شوید. طبیعتاً چنین شیوه‌ای دانش و مهارت مخصوص خودش را می‌خواهد.
روش‌های مختلف برای مهندسی معکوس
برخی شرکت‌ها و حتی زیر مجموعه‌های آنها در زمینه مهندسی معکوس بردهای الکترونیکی معمولاً با دو روش متفاوت این فرایند را انجام می‌دهند که غالباً یا این روش‌ها بسیار پرخطا هستند و یا اینکه باعث تخریب کامل برد اصلی خواهند شد، به همین دلیل است که بیشتر این روش‌ها منسوخ و قدیمی شده است، چون ضریب اطمینان آنها پایین می‌باشد. یکی از روش‌های رایج در مهندسی لایه برداری کردن با دستگاه‌های سی‌ان‌سی است که به صورت لایه به لایه از برد مورد نظر باعث تخریب و نقشه برداری خواهد شد.
این شیوه در کشور چین بسیار رواج دارد که در واقع مهد این روش می‌باشد. چون این روند دقت بالایی را می‌طلبد، بنابراین استخراج نقشه پس از آن برای کشور ما امکان‌پذیر نیست، به همین دلیل بسیاری از شرکت‌های داخلی از طریق کشور چین نسبت به این موضوع اقدام می‌کنند. همانطور که گفتیم این روش حساس به مهارت، تجربه و دقت بالایی نیاز دارد، چون ممکن است به علت وجود هرگونه خطا در روند لایه برداری بسیاری از اطلاعات در ارتباط با اتصال قطعات کاملا از بین برود.
به این ترتیب انتخاب کردن سورس کاملاً مناسب چینی برای انجام دادن این فرایند اهمیت بالایی دارد، چون احتمال دارد از بردی که معمولاً برای مهندسی معکوس استفاده می‌کنیم، تنها یک نمونه در اختیار ما باشد، بنابراین انجام این روش به شیوه لایه برداری با ریسک بالایی همراه است. حتی اگر فرایند لایه برداری بدون هیچ گونه خطایی انجام شود باز هم ممکن است به هنگام تست کردن و راه‌اندازی ما نیاز به مقایسه بین برد معکوس شده و برد اصلی داشته باشیم که در صورت تخریب شدن برد اصلی چنین موقعیتی برای ما فراهم نخواهد شد. بنابراین شیوه قابل قبول می‌باشد که در آن برد اصلی تخریب نشود و حتی در صورت لزوم ما بتوانیم به آن رجوع کرده کنیم از طرفی نیز بدون هیچگونه خطا و با بیشترین و بالاترین ضریب اطمینان و دقت باشد.
اجرای این روند نیز طبق مراحل زیر است:
- بررسی کردن اولیه و شناسایی کلیه قطعات
- تراشه‌های برنامه ریز
- ساخت نمونه pcb
نتیجه گیری
در این مقاله مهندسی معکوس در بردهای الکترونیکی و کاربرد آن را بررسی کردیم. در واقع بسیاری از لوازم و تجهیزاتی که در محیط اطراف خود می‌بینیم نشانی از مهندسی معکوس در بردهای الکترونیکی را با خود دارند، چون شرکت‌های زیادی با پیشرفت کردن تکنولوژی در تلاش هستند که با تولید کردن محصولات جدیدتر بیشتر نظر مشتریان خودشان را جلب کنند و به این ترتیب به استفاده از مهندسی معکوس بردهای الکترونیکی روی آورده اند. در سایت آراافزار بیشتر با مهندسی معکوس بردهای الکترونیکی، دلایل و علت‌های توجه داشتن به این نوع از مهندسی، موانع بر سر راه آن و غیره آشنا شوید.
